ÇİNİLİ KÖŞK

 


Çinili Köşk Arkeoloji Müzesi karşısındaki iki katlı enteresan binadır. Fatih Sultan Mehmetin Topkapı Sarayında yaptırttığı ilk bina olma özelliğini taşır. 1472 Tarihli yazlık köşk, sütunlarla hareketlendirilmiş cephesi, eyvanlı terası ve kesme çini dekoru ile Selçuklu tesirindeki bir erken Osmanlı örneğidir. Giriş duvarında uzun bir kitabe yer almıştır. Giriş bölümü, üzeri kubbeli bir mekan olup, yanlarda tonozlu odalar yer vardır. 13-19 yy. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait seramik ve çiniler kronolojik sıralı sergilenmiştir 16 yy. İznik yapımı çiniler müzenin önemli eserleridir.
Fatih Sultan Mehmet tarafından 1472 tarihinde yaptırılan köşk İstanbuldaki en eski Osmanlı sivil mimarlık örneklerinden biri. l875-1891 yılları arasında Müze-i Hümayun (İmparatorluk Müzesi) olarak kullanılmıştır. l953 yılında Türk ve İslam eserlerinin sergilendiği Fatih Müzesi adı altında ziyarete açılmış, 1981 yılında konumu nedeniyle İstanbul Arkeoloji Müzeleri'ne devredilmesi uygun görülmüştür.
Çinili Köşkün giriş cephesi tek, arka tarafı ise iki katlıdır. Girişinde 14 sütunlu mermer bir revak vardır. Giriş eyvanı mozaik çinilerle süslüdür. 6 oda ve birde orta salondan oluşan köşkte Selçuklu ve Osmanlı Dönemine ait çeşitli çini ve seramikler sergilenmektedir. Müze ve depolarında yaklaşık 2000 adet eser bulunmaktadır.
Mimar Atik Sinan tarafindan yapilan kösk, iki katlidir. Ortada tonozlar üzerine oturtulmus bir ana kubbenden, köselerde ise yine kubbeli bölmelerden meydana gelmistir. Ön tarafta tek parça beyaz mermerden ondört sütuna dayanmis bir revak vardir.
Binanin içi bozdan boya beyaz, kahverengi, lacivert, firuze çinilerle süslenmistir. Firuze çiniler alti köseli, bunlarin arasina serpistirilen lacivert çiniler ise ücgen seklindedir. Bugün de sanatseverlerin hayranlikla seyrettigi çinilerin güzelligi yüzünden adina Çinili Kösk denmistir. Ayrıca burada Fatih sultan Mehmet ile ilgili eşyaların bir kısmının sergilendiğini de hatırlatalım.

 

 ÇİNİLİ KÖŞK MÜZESİ / ESERLER

 

ÇİNİ MİHRAP

 

14. yüzyılın ikinci yarısı 15. yüzyılın başlarına tarihlenen ve Erken Osmanlı dönemi çini sanatına hakim olan renkli sır tekniği ile yapılmış, 1432 tarihli Karamanoğlu İbrahim Bey İmareti'ne ait çini mihrap, orta salonda girişe göre sağ tarafta bulunmaktır.
19. yüzyılın sonlarında Karaman'da zamanla tahrip olan İbrahim Bey İmareti'nden Halil Edhem Bey tarafından söktürülerek İstanbul'a taşıtılan mihrap, 20. yüzyılın başlarında Çinili Köşk'teki yerine monte edilmiştir. Bitkisel ve geometrik bezemeli çini levhalardan oluşan mihrabın kitabe panosunda; nesih hatla Bakara Suresinin 255. (Ayet-el Kürsi) ayeti, kufi hatla da 256. ve 257. ayetleri yazılıdır

KANDİL - İZNİK YAPIMI ESERLER

 
15. yüzyılın sonuyla 16. yüzyılın başlarında İznik atölyelerinde yepyeni bir dönem başlamıştır. Daha evvel gezgin olarak çalışan çini ustalarının İznik'e yerleşmesi ile Fatih Sultan Mehmed'in (1451-1481) Topkapı Sarayı'nda kurduğu Nakkaşhane arasındaki iletişim, üslupsal gelişimi hızlandırmıştır.
Osmanlı Döneminin en kaliteli seramiklerinden olan bu çok renkli kandilin boynunda "Kelime-i Tevhid" yazılı olup, İstanbul Kadırga'daki Sokullu Mehmed Paşa Camii (1571-1572) için yaptırılmıştır. 16. yüzyılın en belirgin özelliği olan "mercan kırmızısı"nı bu eserde görmek mümkündür.

AB-I HAYAT ÇEŞMESİ 

 

 

 

 Gülhane Parkı'na bakan sol köşe odasının nişlerinden biri, III. Murad zamanında (1574-1595), selsebil şeklinde bir çeşmeye dönüştürülmüştür. Ayna taşındaki bitkisel motiflerin ortasında yer alan tavus kuşu figürü dikkati çekmektedir. Süslemelerde kalem işi tekniği ile altın yaldız kullanılmıştır.
Yan duvarlarında ta'liq hatla yazılmış on iki beyitlik iki mermer kitabeden, çeşmenin Hicri 999 (Miladi 1590) tarihinde yapıldığı ve Çinili Köşk'e o yıllarda "Sırça Saray" denildiği anlaşılmaktadır.
Çeşmenin karşısındaki nişe ise 2004 yılında başlayan son düzenlemelerde, Osman Hamdi Bey'in yaptığı, 1904 tarihli "Ab-ı Hayat Çeşmesi" adını taşıyan yağlıboya tablonun bir kopyası konulmuştur. Bu tabloyu Osman Hamdi Bey, çeşmenin yanında durarak çektirdiği fotoğrafından yapmıştır.

TABAK - ÇANAKKALE

Çanakkale, 17. yüzyıl sonundan 20. yüzyıl ilk çeyreğine kadar farklı formlu, ilginç desenli eserleriyle, İznik ve Kütahya'dan ayrılan mahalli bir seramik merkezidir. 17. yüzyıl sonlarında, Çanakkale'ye giden gezginler, eserlerinde burada yapılan seramiklerden söz ederler. Bu sergide yer alan eserler 18.-20. yüzyıl başlarına aittir.
Stilize ağaçların ortasında siluet halinde bir zürafanın canlandırıldığı bu tabak, 19. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen kaliteli örneklerdendir.

KANDİL ASKISI (SÜS TOPU) - KÜTAHYA YAPIMI ESERLER

Kütahya'daki çini ve seramik üretimi, başlangıcından itibaren İznik'le paralel bir gelişme göstermiştir. İznik ve Kütahya'da bulunan çini ve seramik parçaları üzerinde yapılan bilimsel analizler, her iki şehirde de birkaç farklılık dışında aynı teknolojinin kullanıldığını ortaya koymuştur. İznik'te üretimin 18. yüzyılın başlarında tümüyle son bulmasından sonra Kütahya atölyeleri ön plana çıkmış; daha çok halkın gereksinimini ön planda tutan bir üretim politikası ve kendine özgü üslubu sayesinde varlığını günümüze kadar sürdürebilmiştir. Müze koleksiyonlarında bulunan Kütahya üretimi eserler, 18. - 20. yüzyıl başına tarihlenmektedir.
18. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen ve bir kilise için yapılmış bu kandil askısının üzerinde kanatlı melek figürü (Seraphim) dikkat çekicidir. Genellikle yumurta biçiminde yapılan kandil askıları, kandillerin üzerine bir zincirle asılıdır.

 Çinili Köşk Videosu..

 

 
İlgili Aramalar: İstanbulda nereleri gezmeli , İstanbulda gezilecek yerler , İstanbulda ne yapmalı ? , İstanbul çinili köşk

Paylaş